Bölgemiz
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan TRC1 Bölgesi Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerinden oluşmaktadır. Toplam 22 ilçeye sahip bölgede merkez ilçeler dâhil Gaziantep ve Adıyaman 9’ar, Kilis ise 4 ilçeye sahiptir. Bölge 15.280 km²’lik yüzölçümü ile Türkiye yüzölçümünün % 2’sine denk gelmektedir.
TRC1 Bölgesi ilk uygarlıkların ortaya çıktığı Mezopotamya bölgesinde yer almanın getirdiği birçok avantajı barındırmaktadır. Tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanı sıra, İpekyolu üzerinde bulunmuş olmanın getirdiği ticari geçmişi ve Türkiye’nin Ortadoğu ve Afrika’ya açılan kapısı olması bölgenin önemini arttırmaktadır.
2020 TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, TRC1 Bölgesi toplam nüfusu 2.876.408 kişidir. Gaziantep’te yıllık nüfus artış hızı binde 15,25 iken Adıyaman’da bu sayı 9,52, Kilis’te ise 2,12 olarak görülmektedir.
İllerin nüfus yoğunluğu incelendiğinde, Adıyaman ve Kilis illerinde km2 başına düşen kişi sayısı ülke ortalamasının altında iken Gaziantep’in nüfus yoğunluğu ülke ortalamasının yaklaşık 3 katı olduğu dikkati çekmektedir.
Bölgedeki toplam hanehalkı sayısı 698.094 olup bölge illerinin ortalama hanehalkı büyüklüğü 3,3 olan Türkiye ortalama hanehalkı büyüklüğünün üstünde kalmaktadır.
Ek olarak, bölge illerinin çocuk bağımlılık oranları ülke oranı olan %33,69’un üstünde, yaşlı bağımlılık oranları ise %14,05 olan ülke ortalamasının altında kalmaktadır.
TRC1 Bölgesi illerinde okuma yazma bilen oranı Gaziantep’te %95, Adıyaman’da %91,5 ve Kilis’te %96,37’dur. Bölge illerinin okuma yazma bilen oranları %97,24 olan Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, TRC1 Bölgesi’nde toplam 1.048 ilkokulda 284.486 öğrenci ve 13.467 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Bölge illerinde ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı; Gaziantep ve Kilis’te Türkiye ortalaması olan 24 öğrencinin üzerinde iken Adıyaman’da bu sayı 22’dir. İlköğretimde öğretmen başına düşen öğrenci sayısında ise; Gaziantep (23) ve Kilis (20) Türkiye ortalaması olan 17’in üzerinde kalırken Adıyaman (16) ülke ortalamasının altında kalmaktadır.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, TRC1 Bölgesi’nde toplam 676 ortaokulda 342.158 öğrenci ve 16.132 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Bölge illerinde ortaöğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı; Gaziantep (23), Adıyaman (21) ve Kilis (24)’te Türkiye ortalaması olan 19 öğrencinin üzerinde kalmaktadır. Ortaöğretimde öğretmen başına düşen öğrenci sayısında ise; Gaziantep (19) ve Kilis (16) Türkiye ortalaması olan 15’in üzerinde kalırken Adıyaman (13) ülke ortalamasının altında kalmaktadır.
TRC1 Bölgesi’nde 4 devlet ve 2 vakıf olmak üzere toplamda 6 üniversite bulunmaktadır. Bu üniversitelerden 2 devlet ve 2 vakıf üniversitesi Gaziantep’te, diğer birer devlet üniversitesi ise Adıyaman ve Kilis’te yer almaktadır. 2020 yılı YÖK verilerine göre, TRC1 Bölgesi’nde bu üniversitelerde toplam 79.028 öğrenci 3.590 akademisyen yer almaktadır.
TRC1 Bölgesi’nde Gaziantep’te 30, Adıyaman’da 12 ve Kilis’te 2 olmak üzere toplam 44 hastane bulunmaktadır. Bu hastanelerde toplam 7.640 yatak ve 1.712 yoğun bakım yatağı yer almaktadır. 10.000 kişiye düşen yatak sayısı ve yoğun bakım yatak sayısına bakıldığında, Gaziantep her iki göstergede de ülke ortalamasının üstünde kalırken, Adıyaman ve Kilis ülke ortalamasının altında kalmaktadır.
TRC1 Bölgesi’nde toplam hekim sayısı (uzman+pratisyen+asistan) 4.077, toplam diş hekimi sayısı 717, eczacı sayısı 927, hemşire sayısı 5.947, ebe sayısı 1.876 ve diğer sağlık personeli sayısı ise 5.127’dir.
TÜİK 2019 yılı kültür istatistikleri bakıldığında, TRC1 Bölgesi’nde toplam 28 kütüphanede 870.953 kitap bulunmaktadır. 2019 yılında bölgede yer alan toplam 50 sinema salonuna 1.298.948 seyirci, 10 tiyatro salonuna ise 61.562 seyirci gitmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019 yılsonu istatistiklerine göre, TRC1 Bölgesi’nde yer alan turizm tesislerine toplam (yabancı + yerli) 1.146.216 kişi gelerek 1.706.863 geceleme gerçekleşmiştir. Bölge illerinin ortalama kalış süresine bakıldığında, 3 ilinde Türkiye ortalaması olan 2,47’nin altında kaldığı görülmektedir. İllerde faaliyet gösteren turizm tesislerinin doluluk oranları da ülke ortalaması olan %50,33’ün altında kaldığı dikkati çekmektedir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, TRC1 Bölgesi’nde toplam işlenen tarım alanı 354.936 hektardır. Bölgede 2019 yılında 1.681.114 ton tahıl ve diğer bitkisel ürünler üretimi, 2.386 ton örtü altı sebze ve meyve üretimi yapılmıştır.
TC1 Bölgesi’ndeki küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayılarına bakıldığında, bölgede toplam 1.242.386 küçükbaş hayvan, 388.174 büyükbaş hayvan olduğu görülmektedir.
OSBÜK (Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu) 2021 Ocak verilerine göre, TRC1 Bölgesi’nde aşağıdaki tabloda detaylı bilgileri yer alan organize sanayi bölgeleri yer almaktadır. OSB’lerde yer alan parseller genel itibarıyla tahsisli durumda olduğu gözlemlenmektedir.
Bölgede özellikle yakın zamanda faaliyete geçmesi beklenen Kilis Polateli Şahinbey Tekstil İhtisas OBS büyüklüğü ve stratejik önemi ile yapılacak önemli sanayi yatırımlarına ev sahipliği yapması beklenmektedir.
2020 yılı TÜİK verilerine göre, TRC1 Bölgesi toplam ihracatı yaklaşık 8 milyar dolar iken bölgenin ihracatının çok önemli bir bölümünü Gaziantep gerçekleştirmektedir. Bölgenin toplam ithalatının ise 5 milyar doların üzerinde olduğu gözlemlenmekte olup ihracat ve ithalat arasında yaklaşık 2,5 milyar doların üstünde olduğu dikkati çekmektedir.
2019 yılı TÜİK verilerine bakıldığında, Türkiye’de kişi başına düşen Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 9.213 dolardır. TRC1 Bölgesi illerinde ise bu rakam ülke rakamının altında kalmaktadır.
Akdeniz Bölgesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin birleşme noktasında yer alan Gaziantep’in doğusunda Şanlıurfa, batısında Osmaniye ve Hatay, kuzeyinde Kahramanmaraş, güneyinde Suriye, kuzey doğusunda Adıyaman ve güney batısında Kilis illeri bulunmaktadır. İl 6222 km²'lik alanıyla Türkiye topraklarının yaklaşık olarak %1'lik bölümünü kapsamaktadır.
Türkiye'nin önemli şehirlerinden Gaziantep, sanayi ve gelişmişlik bakımından ülke sıralamasında ilk sıralarda yer almakta olup Türkiye sanayisi ve ticaretinde önemli bir yer tutmaktadır. Kent, tarih boyunca Anadolu'da kurulan ve Anadolu'ya egemen olan bir çokdevletiçin önemli bir merkez olmuştur.
GAZİANTEP
- NÜFUS
2020 TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Gaziantep’in toplam nüfusu 2.101.157 kişi ve yıllık nüfus artış hızının binde 15,25 olduğu görülmektedir. Nüfus yoğunluğu incelendiğinde, ilde km2 başına düşen kişi sayısının 308,13 olduğu dikkati çekmektedir.
İlde toplam hanehalkı sayısı 507.161 iken ortalama hanehalkı büyüklüğünün 4,04 olduğu görülmektedir. Ek olarak, ilde çocuk bağımlılık oranı %50,67, yaşlı bağımlılık oranları ise %8,97’tür.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Gaziantep’te okuma yazma bilen oranı %95’tir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Gaziantep’te toplam 536 ilkokulda 216.839 öğrenci ve 9.530 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Gaziantep’te ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 35 iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 23’tür.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Gaziantep’te toplam 379 ortaokulda 214.517 öğrenci ve 10.941 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Gaziantep ortaöğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 23 iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 19’dur.
Gaziantep’te 2 devlet 2 vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 4 üniversite bulunmaktadır. 2020 yılı YÖK verilerine göre, Gaziantep’teki bu üniversitelerde toplam 52.098 öğrenci 2.263 akademisyen yer almaktadır.
Gaziantep’te toplam 30 hastane bulunmaktadır. Bu hastanelerde toplam 6.015 yatak ve 1.420 yoğun bakım yatağı yer almaktadır. 10.000 kişiye düşen yatak sayısı ve yoğun bakım yatak sayısına bakıldığında, Gaziantep’te bu sayıların 29,7 ve 7 olduğu görülmektedir.
Gaziantep’te toplam hekim sayısı (uzman+pratisyen+asistan) 2.907, toplam diş hekimi sayısı 507, eczacı sayısı 681, hemşire sayısı 4.188, ebe sayısı 1.169 ve diğer sağlık personeli sayısı ise 3.225’tir.
TÜİK 2019 yılı kültür istatistiklerine bakıldığında, Gaziantep’te toplam 13 kütüphanesinde 550.411 kitap bulunmaktadır. 2019 yılında Gaziantep’te yer alan toplam 38 sinema salonuna 1.168.922 seyirci, 7 tiyatro salonuna ise 57.002 seyirci gitmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019 yılsonu istatistiklerine göre, Gaziantep’te yer alan turizm tesislerine (turizm işletme belgeli konaklama tesisleri + mahalli idarelerce belgelendirilen konaklama tesisleri) toplam (yabancı + yerli) 885.428 kişi gelerek 1.294.725 geceleme gerçekleşmiştir. Gaziantep’te ortalaması kalış süresi 1,40 gün, tesislerin doluluk oranı ise %48,75 olduğu görülmektedir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Gaziantep’te toplam işlenen tarım alanı 132.044 hektardır. İlde 2019 yılında 923.863 ton tahıl ve diğer bitkisel ürünler üretimi yapılmıştır.
Gaziantep’te küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayılarına bakıldığında, ilde toplam 652.832 küçükbaş hayvan, 227.568 büyükbaş hayvan olduğu görülmektedir.
OSBÜK (Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu) 2021 Ocak verilerine göre, Gaziantep’te aşağıdaki tabloda detaylı bilgileri yer alan organize sanayi bölgeleri yer almaktadır.
2020 yılı TÜİK verilerine göre, Gaziantep’in toplam ihracatı 2020 yılında 7.800.400 (bin$)dolar iken ithalatının ise 5.226.899 (bin$) dolar olduğu görülmektedir.
2019 yılı TÜİK verilerine bakıldığında, Türkiye’de kişi başına düşen Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 9.213 dolardır. Gaziantep’te ise bu rakam 6.627 dolar olup ülke rakamının altında kalmaktadır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin batısında yer alan Adıyaman, 7.337 km² yüz ölçümü ile Türkiye’nin 42.’inci büyük şehri olup, rakımı 669 m’dir. Şehir yüzyıllar boyunca kültür ve ticaretin en önemli yollarından biri olan İpekyolu üzerinde bulunmaktadır.
Atatürk Baraj Gölü’nün büyük bir kısmı Adıyaman sınırları içerisinde yer almaktadır. Kuzeyi dağlık ve güneyi ovalık olan Adıyaman’da iki farklı iklim hüküm sürmektedir. Dağlık kuzey kısımda karasal iklimin, güneyde ise Akdeniz ikliminin etkilerini görülmektedir.
2020 TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Adıyaman’ın toplam nüfusunun 632.459 kişi ve yıllık nüfus artış hızının binde 9,52 olduğu görülmektedir. Nüfus yoğunluğu incelendiğinde, ilde km2 başına düşen kişi sayısının 89,93 olduğu dikkati çekmektedir.
İlde toplam hanehalkı sayısı 152.118 iken ortalama hanehalkı büyüklüğünün 4,09 olduğu görülmektedir. Ek olarak, ilde çocuk bağımlılık oranı %45,21, yaşlı bağımlılık oranları ise %12,77’tür.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Adıyaman’da okuma yazma bilen oranı %91,5’tir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Adıyaman’da toplam 419 ilkokulda 48.952 öğrenci ve 2.986 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Adıyaman’da ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 22 iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 16’dır.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Adıyaman’da toplam 250 ortaokulda 52.676 öğrenci ve 4.105 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Adıyaman’da ortaöğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 21 iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 13’tür.
Adıyaman’da 1 üniversite bulunmaktadır. 2020 yılı YÖK verilerine göre, Adıyaman Üniversitesi’nde toplam 18.072 öğrenci 916 akademisyen yer almaktadır.
Adıyaman’da toplam 12 hastane bulunmaktadır. Bu hastanelerde toplam 1.304 yatak ve 244 yoğun bakım yatağı yer almaktadır. 10.000 kişiye düşen yatak sayısı ve yoğun bakım yatak sayısına bakıldığında, Adıyaman’da bu sayıların 20,9 ve 3,9 olduğu görülmektedir.
Adıyaman’da toplam hekim sayısı (uzman+pratisyen+asistan) 893, toplam diş hekimi sayısı 173, eczacı sayısı 193, hemşire sayısı 1.340, ebe sayısı 557 ve diğer sağlık personeli sayısı ise 1.440’tır.
TÜİK 2019 yılı kültür istatistiklerine bakıldığında, Adıyaman’da toplam 12 halk kütüphanesinde 202.970 kitap bulunmaktadır. 2019 yılında Adıyaman’da yer alan toplam 8 sinema salonuna 120.926 seyirci, 2 tiyatro salonuna ise 2.030 seyirci gitmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019 yılsonu istatistiklerine göre, Adıyaman’da yer alan turizm tesislerine (turizm işletme belgeli konaklama tesisleri + mahalli idarelerce belgelendirilen konaklama tesisleri) toplam (yabancı + yerli) 221.871 kişi gelerek 328.393 geceleme gerçekleşmiştir. Adıyaman ortalaması kalış süresi 1,49 gün, tesislerin doluluk oranı ise %38,37 olduğu görülmektedir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Adıyaman’da toplam işlenen tarım alanı 176.880 hektardır. İlde 2019 yılında 552.587 ton tahıl ve diğer bitkisel ürünler üretimi, 2.308 ton örtü altı sebze ve meyve üretimi yapılmıştır.
Adıyaman’da küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayılarına bakıldığında, ilde toplam 369.938 küçükbaş hayvan, 147.606 büyükbaş hayvan olduğu görülmektedir.
OSBÜK (Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu) 2021 Ocak verilerine göre, Adıyaman’da aşağıdaki tabloda detaylı bilgileri yer alan organize sanayi bölgeleri yer almaktadır.
2020 yılı TÜİK verilerine göre, Adıyaman’da toplam ihracatı 2020 yılında 72.736 dolar iken ithalatının ise 54.524 dolar olduğu görülmektedir.
2019 yılı TÜİK verilerine bakıldığında, Türkiye’de kişi başına düşen Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 9.213 dolardır. Adıyaman ise bu rakam 3.954 dolar olup ülke rakamının altında kalmaktadır.
Kilis; Türkiye'nin güney doğusunda yer alan, Suriyeile komşu bir sınır ilidir. Kentin doğu, batı ve kuzeyinde Gaziantep,güneyinde ise Suriye yer almaktadır. Gaziantep'e 58km uzaklıkta olan Kilis, Suriye sınırına ise 10km uzaklıktadır.
Kentin kuzeyinde yer alan ve doğudan batıya uzanan dağlar arasında kuru dereler ve birkaç küçük akarsu bulunmaktadır. Genellikle kıraç arazilerin yer aldığı bu dağların etekleri ve üst kısımlarında tarıma elverişli araziler bulunmaktadır. İlin güneydoğu ve sınır şeridi boylarında özellikle bağcılık ve zeytincilik çok gelişmiş ve tarıma elverişli araziler bulunmaktadır.
2020 TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Kilis’in toplam nüfusunun 142.792 kişi ve yıllık nüfus artış hızının binde 2,12 olduğu görülmektedir. Nüfus yoğunluğu incelendiğinde, ilde km2 başına düşen kişi sayısının 99,99 olduğu dikkati çekmektedir.
İlde toplam hanehalkı sayısı 38.815 iken ortalama hanehalkı büyüklüğünün 3,52 olduğu görülmektedir. Ek olarak, ilde çocuk bağımlılık oranları ülke oranı %45,2, yaşlı bağımlılık oranları ise %13,18’dir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Kilis’te okuma yazma bilen oranı %95,38’dir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Kilis’te toplam 93 ilkokulda 18.695 öğrenci ve 951 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Kilis’te ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 31 iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 20’dir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Kilis’te toplam 47 ortaokulda 17.965 öğrenci ve 1.086 öğretmen ile eğitim-öğretim yapılmaktadır. Kilis’te ortaöğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 24 iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 16’dır.
Kilis’te 1 üniversite bulunmaktadır. 2020 yılı YÖK verilerine göre, Kilis 7 Aralık Üniversitesi’nde toplam 8.858 öğrenci ve 411 akademisyen yer almaktadır.
Kilis’te toplam 2 hastane bulunmaktadır. Bu hastanelerde toplam 321 yatak ve 48 yoğun bakım yatağı yer almaktadır. 10.000 kişiye düşen yatak sayısı ve yoğun bakım yatak sayısına bakıldığında, Kilis’te bu sayıların 22,5 ve 3,4 olduğu görülmektedir.
Kilis’te toplam hekim sayısı (uzman+pratisyen+asistan) 277, toplam diş hekimi sayısı 37, eczacı sayısı 53, hemşire sayısı 419, ebe sayısı 150 ve diğer sağlık personeli sayısı ise 462’dir.
TÜİK 2019 yılı kültür istatistiklerine bakıldığında, Kilis’te toplam 3 halk kütüphanesinde 117.572 kitap bulunmaktadır. 2019 yılında Kilis’te yer alan toplam 4 sinema salonuna 9.100 seyirci, 1 tiyatro salonuna ise 2.530 seyirci gitmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019 yılsonu istatistiklerine göre, Kilis’te yer alan turizm tesislerine (turizm işletme belgeli konaklama tesisleri + mahalli idarelerce belgelendirilen konaklama tesisleri) toplam (yabancı + yerli) 38.917 kişi gelerek 83.745 geceleme gerçekleşmiştir. Kilis’te ortalaması kalış süresi 2,00 gün, tesislerin doluluk oranı ise %44,04 olduğu görülmektedir.
TÜİK 2019 yılı verilerine göre, Kilis’te toplam işlenen tarım alanı 46.012 hektardır. İlde 2019 yılında 204.664 ton tahıl ve diğer bitkisel ürünler üretimi, 78 ton örtü altı sebze ve meyve üretimi yapılmıştır.
Kilis’te küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayılarına bakıldığında, ilde toplam 219.616 küçükbaş hayvan, 13.000 büyükbaş hayvan olduğu görülmektedir.
OSBÜK (Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu) 2021 Ocak verilerine göre, Kilis’te aşağıdaki tabloda detaylı bilgileri yer alan organize sanayi bölgeleri yer almaktadır.
Kilis Polateli Şahinbey Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi
Kilis Polateli Şahinbey Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi 06.10.2016 tarihinde kurulmuş ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü tarafından onaylanarak tüzel kişilik kazanmıştır. Yaklaşık 240 milyon TL’lik proje bedeli olan OSB toplam 1.303 hektar alana sahip olup Kilis’e 18 km, Gaziantep’e 22 km uzaklıkta yer almaktadır. OSB’nin altyapı projeleri İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanmakta olup 2021 yılı içerisinde projelerin onaylanması ile çalışmaların hız kazanması beklenmektedir.
OSB’nin faaliyete geçmesi ile birlikte, Kilis’in ekonomik ve sosyal alanda gelişmişlik düzeyinin artması ve ilde yaklaşık 75.000 kişiye iş imkânı sağlanması beklenmektedir. Ek olarak, OSB için mevcut durumda Kilis Ticaret ve Sanayi Odası’na 1.843 firma tarafından arsa talebinde bulunulmuştur.
2020 yılı TÜİK verilerine göre, Kilis’in toplam ihracatı 2020 yılında 47.699 dolar iken ithalatının ise 34.069 dolar olduğu görülmektedir.
2019 yılı TÜİK verilerine bakıldığında, Türkiye’de kişi başına düşen Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 9.213 dolardır. Kilis ise bu rakam 5.125 dolar olup ülke rakamının altında kalmaktadır.
